Uzależnienie od leków

Lekomania

Zależność lekową obserwuje się w kilku postaciach. Według podziału Meyer?a Chesser?a wyróżnić można uzależnienie psychiczne, oraz fizyczne. Pierwsze z nich zachodzi zwykle na skutek potrzeby osiągnięcia danego efektu (poprawy nastroju, uspokojenia). Po dłuższym przyjmowaniu może prowadzić do uzależnienia. Cięższą formą jest zależność fizyczna, czyli taka w której lek wchodzi w łańcuchy przemian metabolicznych organizmu stając się dla niego związkiem niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania. Jego odstawienie może wówczas prowadzić do zmian narządów wewnętrznych (zaburzenie ciśnienia krwi, czynności serca, oddychania, układu pokarmowego), dlatego leczenie lekomanii powinno być koordynowane przez lekarza.

Inną charakterystyczną cechą uzależnienia, jest stopniowe przyswajanie zażywanego leku przez organizm. Dlatego w celu osiągnięcia zamierzonych efektów, chory zwykle zwiększa przyjmowaną dawkę. Jest to kwestia niezwykle niebezpieczna, ponieważ może prowadzić do licznych uszkodzeń organów wewnętrznych, a nawet do przedawkowania.

Meyer dzieli lekomanię także ze względu na intensywność choroby. Do najlżejszej formy uzależnienia zalicza się tak zwaną zależność, inaczej przyzwyczajenie. Charakteryzuje ją jedynie potrzeba psychiczna (natręctwo myślowe). Odstawienie leków nie objawia się symptomami fizycznymi (ewentualnie spadkiem samopoczucia). Cięższym rodzajem lekomanii jest już sam nałóg. Towarzyszą mu charakterystyczne objawy abstynencyjne, w przypadku próby zerwania z uzależnieniem, a także tolerancja organizmu związana ze stałym przyjmowaniem leku, o której była mowa przy fizycznej formie lekomanii.

Najcięższym i najbardziej zaawansowanym etapem schorzenia, jest toksykomania. Przyjmowanie leku jest dla organizmu destrukcyjne i wyniszczające. Zażywane dawki znacznie przekraczają te, zalecane przez lekarza/ farmaceutę i osiągają poziom toksyczny dla chorego.

Podatność na lekomanię

Uzależnić może się właściwie każdy. Przyczyną jest przede wszystkim wzrost dostępności leków w aptekach, a także rozwój medycyny i stałe reklamowanie różnego rodzaju środków i preparatów. Według danych Polska jest krajem plasującym się w światowej czołówce, jeśli chodzi o popularność stosowania medykamentów i ilości uzależnień. Bardzo popularne stały się ostatnimi czasy środki przeciwbólowe (na ból głowy, zatok, mięśni, żołądka?). Bardzo podatni na lekomanię są hipochondrycy, przesadnie dbający o swoje zdrowie, a także osoby z zaburzeniami emocjonalnymi, cierpiący na depresję, nerwicę, psychozy. Do zażywania środków przeciwbólowych prowokować mogą także rzeczywiste objawy, na przykład podczas poważnych chorób jak nowotwory, bądź silnych urazów ciała.

Do najbardziej uzależniających zalicza się leki psychoaktywne, psychostymulanty, uspokajające, antydepresyjne, nasenne, przeciwgrypowe, przeciwzapalne, przeczyszczające.

Leczenie uzależnienia

Leczenie lekomanii jest niezwykle trudnym i długotrwałym procesem. Niezbędne jest przede wszystkim eliminowanie schorzenia, które wywołuje potrzebę zażywania środków. Następnym etapem jest zminimalizowanie dostępu osoby uzależnionej, do przyjmowanych leków, a potem stopniowe minimalizowanie zażywanej dawki, a także substytucja niektórych środków. Skuteczną metodą terapii, jest również podawanie choremu placebo.

Marta Laburda

Zobacz również objawy tej choroby: Objawy uzależnienia od leków